تکم و تکمچی

تکم تکم ناز ایلر

چوبانا آواز ایلر؛

ییغار قویون قوزونی

بایراما پئشواز ایلر

بو تکه‌نین فندی وار

کمندی وار، کندی وار؛

هر قاپیدا اویناسا

بیر نلبکی قندی وار.

تکم معنادا یعنی منیم گئچیم. تکه، گئچی معناسیندادیر. آنجاق نییه گئچی؟ چونکی قویون-قوزو سوروسونو اوتارماغا آپاراندا گئچی سورونون قاباغینا دوشر، قاباقدا یئرییب سوبو- گؤوه‌رنتیلی یئری تئز تاپار و اوتلاماغا باشلایار. سورو دا اونون دالیجا اورایا چاتار. گئچی هم زیرک . هم هوشلو بیر حیواندیر. اونا گؤره تکمچی آغاجدان-تخته دن بیر گئچه نین محسمه سینی دوزلدیب اونو گئییندیرر . الینه آلیب بازارا، خیاوانا و کوچه یه چیخیب اوینادار و اوخویار. تکمچی یازین گلمه سینی موژده وئرر. اوخویوب اویناماغییلا خالقا باهارین گلمه سینی خبر وئریب، شادلاندیرار و خالق دا اونا هدیه‌لر وئررلر.

تکمچی معمولا چرشنبه ده بایراما قدر میداندا اولار. چرشنبه بایرامی دا آذربایجاندا تمام شهرلرده و کندلرده ۴ چرشنبه توتولار: یئل چرشنبه سی، توپراق چرشنبه سی، اود چرشنبه سی و سو چرشنبه سی. بو ۴ عنصردان انسان یارانیبدیر و مائناتین ۴ عنصری بونلاردیر: سو، هاوا، توپراق و اود. سو ایله توپراقدان انسانین گؤوده سی یا جسمی یارنیب، اود و هاوادان دا انسانین روحو یارانیبدیر. چرشنبه گونو تورک ملتلری آراسیندا بایرام ساییلیر باشقا ملتلر چرشنبه نی نحس بیلرلر آما تورکلر بونا اینانیرلار کی انسان چرشنبه گونو یارانیب و اونا گؤره ده بایرام ائدرلر. چرشنبه آخشامی اود اوستوندن آتیب اوخویارلار:

آتیل باتیل چرشنبه – آینا کیمی بختیم آچیل چرشنبه

چرشنبه‌نین گونونده سحر واختی بیر آخار سو یانینا گئدیب سو اوستوندن آتیلارلار و یئنه شعر اوخویارلار.

چرشنبه گونو اوشاقلار اوچون خوش بیر گوندور. چرشنبه بازاری دا اونلار اوچوندور. اوشاقلار پول دخیل‌لرینی سیندیریب تازا پالتارلارین گئییب چرشنبه بازارینا گئدرلر و اؤزلرینه قولچاق و اویونچاق آلارلار. جیبلرینه کیشمیش-نوخود تؤکوب، گزیب-دولانارلار.

تکمچیلر ده چرشنبه‌دن بایرام گونونه قدر اؤز تکملرین دولاندیریب اوینادار و اوخویارلار. اصلینده تکمچیلر ۳ هفته‌لیک میدانلاردا اوینایارلار.

بو گله‌نک ده تورکلر ایچینده ان اسکی زامانلاردان قالان بیر دب‌دیر. اونون تاریخی مین ایللر اؤنجه یه گئذیب چیخیر. الیمیزده اولان شعرلر نئچه نئچه کتابلارا توپلانیب و چاپ دا اولوبدور. بو شعرلر گؤسته ریر کی اسلامین ظهوروندا دا تکمچی لر واریمیشلار. آشاغیداکی شعرلرده پیغمبره و حضرت علی یه اشاره لر واردیر:

جناب جبرئیل نامه گتیردی

گتورجگین پیغمبره یتوردی

موبارک قوللارین گویه گوتوردی

سیزین بو تازه بایرامیز موبارک

آییز، ایلیز، هفتز گونوز موبارک

امیرالمؤمنین تخته چیخاجاق

دوشمنین بوینونا نوخدا ووراجاق

شیرین شربت سو یرینه آخاجاق

سیزین بو تازه بایرامیز موبارک

بیزیم یئرده یومورتانی یویاللار

سونرا دونوب یئددی رنگه بویاللار

یئددیسین ده تحویل اوسته قویاللار

سیزین بو تازه بایرامیز موبارک

آییز، ایلیز، هفته‌ز گونوز موبارک!