ائلیمیزین نیسگیل قالاغی

پروفسور محمدتقي زهتابي

م. کریمی

پروفسور محمد تقي زهتابي آذربايجان چاغداش ادبياتي­نين سؤنمز اولدوزو، پارلايان سيماسي­دير. ائليميزين باشيني دنيا خالقلاري آراسيندا اوجالدان، تاريخيميزين قارانليق بوجاقلارينا ايشيق ساچان، چاغداش شعريميزين زيروه ­سينده دايانان بؤيوك شاعر، تاريخچي و ائل اوغلودور. خالقيميز بئله بير اوستاد، غيرتلي و عالم اوغلونا دونيا بويو و تاريخ بويو گووه ­نه­ جكدير.

محمدتقي ۱۳۰۲ اينجي گونش ايلي آذر آيي ­نين ۲ سينده شبسترده دنيايا گلدي

ادامه نوشته

حبيب ساهر/ ائلیمیزین اورک سیزیسی ، م. کریمی


«چاغداش ادبياتيميز» كتابيندان سئچيلن آغیر بیر حصّه، بؤيوك شاعريميز، مقاومت شعريميزين سارسليماز تمثيلچي­سي حبيب ساهره باغلانميشدير. شُبهه‌سيز حبيب ساهر بيزيم چاغداش شعريميزه ان ائتكي‌لي ايز قويان؛ چاغداش شعري، كلاسيك و باغلي فكرلي شعردن آييران شاعردير. آنجاق نه يازيق‌كي خالقيميزین طالعي‌كيمي، اونون شرفلي آدي هميشه دالدادا قاليب و اؤز ده­يري بيله­سينه وئريلمه­ييبدير. عؤمور بويو ادبياتيميزا اوره‌يي يانان، اوندا يئني جيغيرلار چكمه­يه جان آتان، خالقينا بير ده­يرلي اثر تقديم ائتمه­يه چاليشان، خلقيميزده يئني روح يارادان، ايگيرمينجي يوزايلين رئاليست شاعري حبيب ساهر اوچون هله ده ده­يري قدر مقاله يازيلماييب، اثرلري آراشديريلماييب و نهايتده تانينماييبدير. بيزيم آناديليميزده مكتب- مدرسه اولماديغي اوچون، شاعرلريميز و اونلارين درين فكر دونيالاري دا تانينماميش و بوبشريتين دوشونجه خزانه­لري بشريتدن آلینميشدير. بوگون گؤرکملي و پارلاق شخصيت‌­لريميزي گنج نسيل­لره تانيتديرماق، اونلارين اؤلمز اثرلريني يئني نسيل‌لره چاتديرماق ان بؤيوك وظيفه­ميزدير. . .
ادامه نوشته

1 – آذربایجان ادبیاتی دموكراتيك دؤورونده

رضا شاهين قولدولوغو سونا چاتاراق، ايراندا بير آزادليق نفسي گزير. آذربايجان هميشه‌كي كيمي اؤز اؤنجولويونو گؤسته‌رير و بوتون ايراني دموكراتيك بير سيستمه چكمك اوچون، ملي آزادليق يولونو هامبارلايير و بير ايلليك آذربايجان ملي حكومتيني قورور و بونونلا دا دموكرات ادبيات يارانير. يوزلرجه گنج شاعرلر- يازيچيلار، قادينلار و اركك‌لر ال- اله وئريب ديكتاتورلوغو ائشيگه سورمكله خلقيميزين ديليني و ادبياتيني گلیشدیریرلر. بير ايلده يارانان عمراني، صنعتي و ادبي ايشلر، پهلوي سلسه‌سي‌نين 50 ايلينده اولماميشدير. آنجاق امپرياليست‌لر ده اؤزلريني خطرده گؤروب، دموكرات حركاتيني بوغورلار. حركت بوغولورسادا، آنجاق فكر- دوشونجه و اونون حاصيلي اولان ادبيات هله‌ده‌ ديري­دير . . .

ادامه نوشته

مفتون اميني از سیماهای برجسته و ارزشمند ادبیات آذربایجان است که شعر را ابتدا به فارسی آغاز کرد و چون به شهرت و آوازه ای درخور رسید، آنگاه به زبان مادری خود توجه نمود و آثاری ماندگار و جاودانه و در عین حال بسیار زیبا آفرید. بر اساس اشعار خلق کرده اش می توان بحق، او را از برجسته ترین شاعران ایران و آذربایجان به شمار آورد.

ادامه نوشته

مفتون امینی دونیاسینی دَییشدی

یدالله مفتون اميني آذربايجان­نين دَيرلي و گؤركملي سيمالاريندان ديركي ايلك اؤنجه فارس شعرينده آد قازانيب، آنجاق آناديلينده ده گؤزه‌ل و قالارقي اثرلر ياراديبدير. ياراتديغي شعرلر اساسيندا، بوگون حقلي اولاراق آذربايجان ادبياتي­نين گؤركملي سيمالاريندان ساييلير. مفتون، بير مبارز و ساغلام انسان­دير. او، فارس شعري­نين زيروه ­سينده دايانيب و فارس شعري­نين بؤيوك شاعرلريله قوشا ياشايير. مفتونون شعر موضوعلاري چوخ درين و اساسلي سئچيله ­رك، يازديغي اثرلرده دوشونجه و شاعرانه دويغو ياتيبدير، حتّا تورك ديلينده اؤزو اوچون بير شيوه ياراديبدير و يئني موضوعلاري بيزيم شعريميزه آرتيريبدير. آنجاق خالق ايچينده شعرلري تانينماييب و قارشيلانماييبدير، بونون اصل دليلي بودور كي بيزيم شعريميز، ديليميزين روحوندان آسيلي اولاراق اؤزونه مخصوص سازي و سؤزو واردير و اؤز­لليك­لري ديليميزدن اورتايا چيخير و بيرده خالقيميزين قديمدن بوگونه قدر كئچميشي و بوگونكو دورومونا باغلي­دير. هر حالدا مفتونون شعر دنياسي، درين، گئنيش و شاعرانه­ دير و شاعر هئچ زامان اؤز آنا ديليني ايتيرمه­ ميش، بلكه د­يرلي اثرلرده ياراتميشدير.

ادامه نوشته