اذربایجان دایانیش شعری - 6
مفتون
مفتون امینی ایران ادبیاتی‌نین ـ فارسجا و تورکجه ـ گؤرکملی سیمالاریندان بیریدیر کی اؤنجه فارس شعرینده آد قازانیب، آنجاق آنا دیلینه لاقئید قالماییب‌دیر. مفتون 1308 ایلینده تبریزده آنادان اولوب، ایلک گوندن فارسجا شعر دفترلرینده، آنا دیلینه سؤیله‌دیکلری شعرلردن ده سپه‌له‌ییبدیر. اونون شعر دفترلری بونلاردیر:
دریاچه، کولاک، انارستان، عاشیقلی کروان و...
مفتون ایناملی و مبارز بیر شاعیردیر کی حقین، حقیقتین غلبه چالماسېنا ایمانلا یاناشیر. او، ظالیملر قارشیندا سارسیلماز و ناحق‌له اوز ـ اوزه گلنده اگیلمز بیر ایگید کیمی دایانیر و خالقینا دوزگونلوک، اگیلمزلیک و اینسان اولماغی ایسته‌ییر.
مفتون عاشیقلی کروان کیتابینی آنا دیلینده یازیر و چالیشیر آذربایجان ادبیاتیندا یئنی بیر جیغیر آچسین. مفتون بؤیوک بیر شاعیردیر کی خیال دونیاسینا قدم قویماق دا شاعیرانه بیر قاناد ایسته‌ییر. شاعیر آنا دیلینه، وطنینه و ائلینه درین حؤرمت بسله‌ییب، اینسان سئوه‌رلیک یولونو، اؤز خالقینی و ائلین سئومکدن بیلیر. مفتونون شعرلرینده آذربایجانین قاریش ـ قاریش توپراقلاری، داشلاری، داغلاری و دره‌لری دیله گلیب دانیشماق ایسته‌ییر. اونون شعرلرینه ساوالان اود پوسکورور، اورمو گؤلو دؤیونور، قورو گؤل دیله گلیر، چیغاتی چایی چیغیریر، ارک قالاسی‌سینه گریب دوشمانلاری سوسدورور و ...
مفتون مبارز شاعیر اولاراق، حق و حقیقت دالیجا گزیر، خالقیندا اومود یارادیر، اونلاری باجاریقلی، چالیشقان و آییق بیلیر و اونون چون ده باشی اوجالیق دیله‌ییر. او، شعرلریله خالقینی گونشه، آیا، ایشیغا و اولدوزا ماراقلی ساخلاییر. اونون بوتون مصراعلاریندا دالغالانیب جوشان ظولمله و ظولمتله مبارزه، پیسلیکلر قارشیندا دایانیش، زوراکیلیق قاباغیندا دیره‌نیش‌دیر.
آذربایجان شعری، باشقا خالقلارین شعری کیمی اوستو باسدیریلی و یا تمثیلچی و یا خود سمبولیزمه آرخالانان شعر ده‌ڲیل. مفتون گاهدان بئله بیر ایماژلار، استعاره‌لر و تمثیللره آرخالانیرسادا، گاهدان تورک شعری‌نین روحونو دا دوشونوب آپ آیدین دانیشیغی چیغیریر. بورادا شاعیرین فلسفی باخېشې و دوشونجه‌لی گؤروشو گره‌کیر. یوخسا لفاظلیق و کلمه‌لرله اویناماقلا ایش ایره‌لی گئتمز.
مفتون قانلی ـ قادالی شاه دؤورونده، تبریز قهرمان ایڲیدلریله ده سس بیر اولوب، شاها قارشی اعتراض سسینی قالدیریر و بونا گؤره ده اوختای کیمی مبارز بیر شاعیر اونون گاهدان فارسجا شعرینی آنا دیلیمیزه چئویریر.
مفتون ایندی آذربایجاندا قوجامان چاغلارینی کئچیرمکده‌دیر و چوخلو یارادیجیلیق باجاریغینی آنا دیلینده قوللانیر. بونا گؤره‌ده خالقیمیز ایچینده سئویملی بیر شاعیر کیمی آلقیشلانیر.
-1-
گئجه باشلانمیشدی،
قیش ایدی.
بوران، آغ دلی‌لیگین، قورو بوداقلارا و سوواقلی دووارلارا چیرپیردی. خرمن یئرینده، باغ اته‌‌گینده، ایتلرین اوولاماسیندان سوای،
بیر سس گلمه‌ییردی.
سینیق گؤرپودن کئچدیک،
بیز کنده گیرن چاغی، چیراقلارین چوخو سؤنموشدور،
قدیم بالاخانین حیه‌طینده، آتلاردان اندیک.
فانیس ایشیغیندا، دؤنموش ال آیاقلاریمیزی، پیله‌کانا ساری چدیک.
«ـ سالام، سالام! یولداشلار، خوش گلیب‌سینیز! یولدان نه خبر؟
یوکلردن نه اثر؟»
«ـ حله، بونلاردان سوروشمایین گؤزه‌ل دوستلار، بیزه بیر اود گتیرین...»
قارلاردان سیلکه‌لندیک،
چوخدان گؤرمه‌ین تانیشلاری، یاری آچیلمیش دیشلریمیزین آلتیندان گوله ـ گوله یوخلادیق.
داغ چایلار،
ایستی باخیشلار،
اهتزازلی آلاولار،
تار سسی،
اوره‌ک دامجیلاری،
دردلشمه‌لر،
دئییشمه‌لر،
سؤزلر،
خبرلر،
خاطیره‌لر،
اوخوماقلار.
اوجاق باشیندا
باخیشلار گیزلیجه پیغام آلیرلار،
نه یان ـ یان، بیر بیریندن جام آلیرلار.
اوره‌کلر ایسته‌ییر، دیللر دئیه‌نمیر،
ولاکین، عشقلر، الهام آلیرلار.
گئجه گوندوز، یورولدون آختاریش دان،
عزیزیم، نار سویو چیخماز ناریش دان،
قایییت گل، ساغ الین قوی ساغ دوش اوسته،
حقیقت‌دن، جواب آل، بیر قاریش دان!..
بو سولغون باغدا یارب، باغبان کیم؟
هامی حسرتده قالمیش، کامران کیم؟
بازار ظولمتدیر، آمما پول پاریلدیر،
عیان اولمور، آلان کیمدیر، ساتان کیم؟
چمن ده لاله‌دن، گولدن نیشان وار،
کی ایستر، ایسته‌مز خئیله‌ک جوشان وار.
کوتان دا یوخ اراده، آتدا یوخ مئیل،
ولاکین، اونلاری هر گون قوشان وار.
نئجه یئرلشدی داشلار، تیر کاماندا،
بو آفت یاغمامیشدی، هئش زاماندا،
سودام دان دامسا، آسان دور علاجی،
آما کیم، نئیلییم، گؤزدن داماندا؟
بو بیر میداندی، چوخ های ـ کوی سالاندی،
بیلینمیر اوندا تویدو، یا تالاندی،
داش آت قالخیب، کناری توزدو، توپراق،
او داش دوزدور، اوتوز توپراق یالاندی...
چوخ اللشدین، سنه آسلان دئسینلر،
قوچ اوغلان، یا ایگیت طرلان دئسینلر،
عزیزیم، جهد ائله، بونلاردان آرتیق،
سنه اینسان، فقط، اینسان دئسنیلر.
کئچن گونلر، کئچن گونلر، نه اولدوز؟
شراب اولدوز، یانیق بیر قلبه دولدوز،
گؤیرچین تک، اوچودوق بیز، دالیزجا،
شفق تک، تئز قیزاردیز، تئزده سؤلدوز.
بو بیر سؤزدور گولوم، قالسین یادیندا،
شیرین یا شور، دوتارلیق وار، دادیندا،
حقیقت بیر اوزون چایدیر، بوروقلو،
کی یوز یئردن کئچیر، یوز بیر آدیندا!...
آلاولان، پارچالان، دیوانه قلبیم،
نه قویمورسان یئتیم، سامانه قلبیم،
حقیقت سؤیله‌دیم، کوسدون، داریخدین،
اوشاقسان، تا دئیه‌م افسانه قلبیم؟...
ال آتدیق هر ایشه، بی‌فایدا گلدی،
دل آختاردیق، سینیق بیر بایدا گلدی،
افقلردن، گودوردوک، موشتولوقلار،
قارانقوش گلدی، آمما یایدا گلدی.
یورولموشدور، قولاقلار جار سسیندن،
بو ایوان بوش قالیبدیر، یار سسیندن.
نه چوخ سؤز وار کی دیللر، سؤیله‌یممز،
اوره‌کلر دینله‌یه‌رلر، تار سسیندن...
یانیر مطبخده، سینمیش نردیوانلار،
گوله‌شمکدن، قاچیرلار پهلوانلار.
سفردن سؤیله‌مک، شیریندیر آمما،
بوراندا یول آزیبلار کاروانلار.
بو فرشین قیرمیزی گولدن تورونجی،
دوماندا من چیراغ گؤردوم تارینجی،
عزیزیم، غربتین یوز شهری هئشدیر،
وطن چوخ زاددی، حتی بیر قارینجی.
اؤلوم، بیر قلبی وار بوزدان سویوخدور،
او قانماز کیم، بو انسان یا تویوخدور،
منیم گؤز یاشلاریم، چوخ سؤیله‌میشلر،
کی دونیا یوز تیکاندیر، بیر قویوخدور.
الین قیزدیر، اوره‌یین ایستی ساخلا،
بو ائوده آلتی برکیت، اوستو ساخلا،
عزیزیم، مال قالاندیر، ائو دوراندیر،
ایه‌ر عقلین گؤزهلدیر، دوستو ساخلا...!
بو چؤل باشدان باشا قودور، گوه‌ندیر،
انیرسن یا مینیرسن؟ اؤز دوه‌ندیر.
سؤزو شوخلوق، اؤزو دوزلوق، آدی پیس،
به‌یار بیر طایفادیر، تهمت سئوه‌ندیر...
گئجه‌نی گوندوزه، قاتماق اولار هئچ؟
سهندین قارلارین، آتماق اولار هئچ؟
سوروشچو! بیر سؤزوم وار اوستو باغلی،
گونشی اولدوزا، ساتماق اولار هئچ؟...
شوخوم حاضردی، ده‌ن حاضر، اکه‌ن یوخ،
طاباقچی، من دیشیم وار، سن مکه‌ن یوخ،
ساری تنباکی قیرمیز اود قارا چای،
حئییف کیم، بیر لوطی قلیان چکه‌ن یوخ!
منیم وار قلبیم ایچره قانلی بیر گؤل،
ایلین دؤرد مؤوسیمی، طوفانلی بیر گؤل،
خزرده وار نهنگلر، بوردا غملر،
دئمک اوندان‌دا آرتیق شانلی بیر گؤل.
دئییرسن، تازه ایل یولدان گلیبدیر،
قارانقوش گؤرسه‌نیب، ریحان گلبیدیر.
عزیزیم، بوندان آرتیق شاد اولاردیم،
دئسه ایدین قلبیمه ایمان گلیبدیر...
اوشاقلیق آغزییساققیزلار نه دادلی،
بولاقدان چیخما یارپیزلار نه دادلی،
نه چوخ زاد وار کی داد وئرمز بو گونلر،
او گونلر بئیله دادسیزلار نه دادلی!
قوجا، بیر کؤهنه پولدور، هئچ کیم آلماز،
بوتار کؤکدن دوشوبدور، هئچ نه چالماز،
سینیق بیر ائودی، دورموش یاش قوم اوسته،
ایه‌ر قیشدان دا چیخسا، یازدا قالماز...
اوشاقلیقلار، او دورانلار، یاد اولسون،
شاماما ایگلی بوستانلار، یاد اولسون،
سئویودلی چئشمه‌لر، اؤرده‌کلی گؤللر،
اوزوم سالخیملی ایوانلار، یاد اولسون.
عزیزیم، ختمی اوردان خوفله بوردان،
اوزاق بیر یول دوشوبدور، جلفا بوردان،
ایکی ائوده، دوشوبدور بیر قوناقلیق،
دادیرسان، آزجا اوردان ـ آزجا بوردان...
میز اوسته رنگلی ـ رنگلی قاب ـ قاشیقلار،
حیه‌طده رنگی سولموش، سارماشیقلار،
عجب خالدیر، اوره‌ک قئینیر غم اوینور،
سازیز قوربانی قالخین آی عاشیقلار!
- 2 -
باهارین، سون گونلریندن، بیریدیر.
گئجه یاغیشین دان قورتولان گوندوز، باش اته‌گین گونه سرمیش،
قوروموشدور.
هاوا تمیز، یئل خوش، ایشیقلیق مهربان، و افق آچیخدی،
اییده‌لر، یونجالار، یاش توپراقلار، اوره‌ڲه یاتان عطیرلری،
اوووج ـ اوووج داشیییب سپیرلر.
مئشه دیبینده قوشلار، اوخوماقدان، اویناماقدان، یورولماییرلار،
تازاکند یولوندا، بیر آرابا قیز گلین، گولماقلارینی قایناماقلارینی،
خارخار، یوروتما، آپارېرلار.
گیلاسلیقدا، اوغلان اوشاقلارې، مکتب یورغونلوقلارینی، سرین سرین،
شیرین ـ شیرین سیلکه‌لیرلر.
میلچه‌کلر، قیش یوخوسوندان تازا ـ تازا آییلیب، کؤلگه‌لی گؤزلرینی آیران ایینده یویوب، سئوید شیره‌سی ایلن سورمه چکیرلر.
قازلار، چای چیمن ایچینده، سئوینمه‌دن، آغ کؤینکلرینی ییرتیرلار.
من، قیسسا آیاقلی، اوزون خیاللی تپه‌دن انیرم،
سئوگی عالمینده اویانان خاطیره‌لریمی، بلور تخت رواندا،
آل الوان چیچه‌کلر،
آغ داشلار، آلا قوزولار اورتاسیندان کئچیردیرم.
سونرا، آز یاشلی بیر چنارین سویوخ کؤلگه‌سینده اوتوروب،
قیزیل شفقلی،
بیر رؤیایا دالیرام.
ائل ایچینده چیرپینان، ترچیک اوره‌کلردن سئودا یولوندا آغارمیش قیوریملی توکلردن الهام آلیرام.
نفسیمی، اؤزگه نفسلره باغلیرام،
سسیمی، اؤزگه سسلره قاتیرام،
دانیشیرام،
اوخورام،
گولورم،
آغلیرام.
بولاق باشیندا
میز اوسته یاشلی بیر دستمال قالیبدیر،
الینده موم، دیلینده بال قالیبدیر،
بو باغدا، آلمالار، نارلار، یئتیشدی،
سنین قلبیندی یالنیز، کال قالیبدیر.
ایه‌ر قوش یورقون اولسا، پر گؤتورمز،
یالانچی عشقی، هئچ واخ تر گؤتورمز،
عزیزیم، قلبیمه ده‌یسن، یاواش ده‌ی،
بو بیر گولداندی سینسا، جر گؤتورمز.
خیالین بیر ملامت گؤزلو قیزدیر،
کی هر مجلسده منلن دیز به دیزدیر،
نه یازمیشدین، بهارین خوش عزیزیم،
بو یئرده سن گئدن گوندن، پاییزدیر...
عزیزیم، سن منی بیر گون آتارسان،
سنه قول اولمارام، اولسام ساتارسان،
گؤزون باخماز گؤیه، من اولدوز اولسام،
آی اولسام، گون باتان ساعت یاتارسان.
باهار یولدان گلیبدیر، گول چیچه‌کلی،
دوروب ایواندا، بیر قیرمیز اته‌کلی،
شرابین رنگی فرق ائتمز عزیزیم،
گره‌کدیر ساقی اولسون، آغ اوره‌کلی.
اوزون گؤز، ایه‌ری گؤز، یاندان باخان گؤز،
بالیق تک، دیسکینن بیردن آخان گؤز،
قارالمیش گونلریمدن، سورمه چکمیش،
حقیقت عشقیمه، تهمت یاخان گؤز!
او گؤزلر اوسته، اویناتدین قاشین سن،
ایلانلی چئشمه‌نین آچدین باشین سن،
باهار، هر گون تازاشدان، بیر باهاردیر،
اودور کی کؤهنه‌لیک بیلمز یاشین سن.
ارادتلر نمازین قیلمیشام من،
بو بورجو دفتریمدن سیلمیشم من،
پاییزدی، قارقا دورموش، قومرو گئتمیش،
گؤزه‌للر، بی‌وفادیر بیلمیشم من...
عزیزیم، سن منی گؤزدن آتان وقت،
کیمه فیکیر ائیله‌یرسن تک یاتان وقت؟
سن آخشاملار دولان هر کیمله آمما،
منی بیر لحظه یاد ائت، گون باتان وقت...
عزیزیم، گئتدی بوردان، چتری قالدی،
قیزیل گول سولدو، آمما عطری قالدی،
عؤمور کئچدی، خیال باشدان سوووشدو،
اوخوندو نامه‌میز، بیر سطری قالدی.
یاخینلیق، بیر آچیق دروازه‌لیک دیر،
بو شهرین رسمی، بی‌اندازه‌لیک دیر،
عزیزیم، قالمیشام یئر بوشلویام من،
گئدن راحت، گئدن یئر، تازه‌لیک دیر!
سویوقدان، ایستی‌دن، داغدان، ایلیق‌دان،
فلک گؤرسنمی‌ییب‌دیر، بیر قیلیق دان.
عزیزیم، بیر ایراق دوشدوک، ولاکین،
ایراقلیق، فرقی واردیر، آیریلیق دان!...
گولومسن، سونبولومسن، ناز قیزیمسان،
حیاتین یایلاغیندا، آغ قوزوم سان،
یاشېل یارپاق امیدیم، ایستی آرزیم،
اوره‌ک آیدینلیغیم، بخت اولدوزومسان.
گؤیرچین سیس ده بیر آی تیل ده بیر آی،
بو باغدا، گول دایانماز، ایلده بیر آی،
بیر آیدېر، گئتمیسن بوردان، عزیزیم،
اوره‌کده بیر عؤموردور دیلده بیر آی!...
عزیزیم، باخماکی، نازیک بدن سن،
کی قاش گؤز اوینادیب، داغ ترپه‌دن سن،
سنی گول تک، تاخاردیم قلبیم اوسته،
حئییف کیم، درماق اولماز، اؤزگه‌دن سن!...
تاخیبدیر زولفونه، مرواری سانجاق،
گره‌کدیر، قدرینی بیلدیرسین آنجاق،
منیم بختیم‌دی، دورموش، اوزبه‌اوزده،
دئییر:«ـ سن ال آیاقسیز، من اوتاناجاق...!»
عزیزیم، باخ او تایدان ـ باخ بو تایدان،
آغ اؤرده‌کلر، اوچورلار نازلی چایدان،
چیخارد اول کؤینگی، جوم قلبیم ایچره،
سرین دریا، نه ایسته‌ر، ایستی یایدان؟
اشاره ائیله‌ین سنسن قانان من،
الاهی اولمویام حق سؤز دانان من،
عزیزیم، بیر سؤزوم وار، سن جواب وئر،
نئج اولدو، هم یامان من، هم یانان من؟
- 3 -
پاییزین اورتا گونلریندن بیریدیر،
هاوادا، اوزون بیر گؤی بولود وار،
یئل اسیر،
قوروچایین، او یانی شوخوملوق، بو یانی ساری بیر مئشه‌لیک‌دیر یولدان کئچن، ایکی قارا پالتارلی بوز بیر قاطر اوستونده،
کؤمور یوکو داشیییرلار.
قارقالار، کؤرپودن مئشه‌یه ـ مئشه‌دن کؤرپویه اوچماقدادیلار.
سول یاندا، قیزیل داغین دؤشونده، بؤیوک بیر مزارلیق،
داش صحیفه‌لرینه، اوخوجو آختاریر.
آمما بو گون جمعه آخشامی دگیل،
اصلا هئچ گونون آخشامی دگیل، شنبه‌سیز و هفته‌سیز بیر گوندور!
بیر تک نفر اووچو، بوش ال ایله و ترسه توفنگ ایله،
کنده ساری قاییدیر.
او، حتا، اؤز تازی‌سینین دا، اوزونه باخا بیلمه‌ییر!
یولداشلاریمیزدان بیری، قورو چایدان نئچه دانا قیرمیز داش،
گؤتورموشدور،
او، داشلاری بیر دؤرد ارخین سویونا، باسیب چیخاریب، دئدی:
«ـ گؤرورسونوز؟ رنگی اولمایان سودا، داشلار قیرمیزراق دیلار.»
و من سؤیله‌دیم:
«ـ اوره‌کلر، یاغیش آلتیندا، داها آرتیق...
بیز بئش یولداش، هر بئشیمیزده، سرخوش،
اوجا داغی، اوشاقلیقدان، یوخودا گؤرموشوک،
اونو ایسه، گنجلیغیمیزین، ایستی و اوزون بارماقلار ایله،
یوخلامیشیک.
و، ایندی،
آیاقیمیزدا میخلی پوتین، باشیمیزدا دری بؤرک،
اۆره‌گیمیزده، شوشه تار، الیمیزده دمیر پئنجه،
هامیمیز، بیر آیاغیلا چیخمیش،
هامیمیز، بیر آغیز ایله، اوخویوروق...
اوجا داغ باشیندا
غمین قوربانی تبریز، ائللی تبریز،
آلاولی، ایلدریملی، سئللی تبریز.
نه قانلار قایناییب سندن، اولوب داش،
بئله ایکیم، اینالی ندان بللی تبریز.
بوتون دونیالارین دردین قانار داغ،
سؤوال ائدسن، سکوت ایلن دانار داغ،
سهندین اوستو قاردیر، آلتی قاندیر،
بو جوشقون درددن، بیر گون یانار داغ.
نه گلمیشدیر، شکایت روزگاران،
منی اؤز سئوگیلیم، سالمیش وقاردان،
ایه‌ر بیر گونسه من اولسام کور اوغلو،
قیر آت دان کئچمه‌رم، کئچسم نگاردان.
نه دایم سؤیله‌ییرسن، ایش چتین دیر،
سنه یاردیم وئره‌ن، قیزغین اتین دیر،
بیله ایدین کاش، کی بو ظولمت سویوقدا،
آلاولانماق سنین سون قیمتین دیر.
قاناد آچسام، بو گون دونیا منیم دیر،
بولاقدان دوتدوتا ... دریا منیم دیر.
آییق گؤز، ایستی ال، واز کئچمه واردان،
کی سون گون، تکجه بیر رؤیا منیم دیر.
ایچاق بو جامی اوزلر آغلیغی ایله،
قیزارداق رنگی عشقین ساغلیغی ایله،
سویوق، دونیانی باسمیشدیر، ولاکین،
نه غم واردیر اوره‌کلر داغلیغی ایله.
زامان چوخ بیر یامان قیزغین کوره‌ندیر،
اونو، کیم ساخلایاندیر، کیم سوره‌ندیر.
اوچور، یئللر تکین، کنددن، شه‌هردن،
دئییر: «ـ کروان کئچن‌دیر، ایت هوره‌ندیر.»
بو باغدان، اییده گئدسین، پوسته قالسین،
عزیزیم، سرّیمیز سربسته قالسین.
بو یول باشدان خطر، دیبدن ظفردیر،
کیم اوندان دؤنسه، یارب خسته قالسین.
بو کندین گؤللری، اؤرده‌کلی، قازلی،
گلیر قیزلار بولاقدان، نازلې ـ نازلی.
گونش‌دن سونرا، آی وار، سونرا اولدوز،
ایشیقلیق، ایتمه‌ین دیر، چوخلو ـ آزلی.
سویوق قیش چک، یازیق جان ایستی یای چک،
اوزون یول، چیگنین اوسته، داشلی تای چک.
دلی شیطان دئییر، زنجیری قیر قاچ،
گؤتور غیرت سسین، چیخ داغدا های چک!
بو گؤگده، هر ایشیقدان، اولدوز اولماز،
باش اوسته قیل دیشیندن بوینوز اولماز.
عزیزیم، قیش چؤنه‌ر، یاز اوسته آمما،
آخیر چارشیمما هئچ واخ نوروز اولماز.
سالیبدیر، خالچاسین ایواندا عمه،
بئلین ده شال، الینده، جزوه عمه،
عزیزیم، بیر سؤزوم وار، یادگارلیق،
آتا مینمه، اگ‌ر مینسن، دا انمه!
بو یولدا هر نه مومکون سه یاواش کئچ،
ولاکین، دوشمنین گؤرسه‌ن ساواش کئچ،
عزیزیم، چای تکین، دوز کئچ یولوندان،
قاباغین دوتسالار، گؤل باغلا داش کئچ!
حسن خان، کندی چاپدی، بندی سویدو،
او مالدان، مسجده بیر لامپا قویدو،
الاهی لامپاسین، سیندیر باشیندا،
ایی نه‌دن، توستوسوندن، طایفا دویدو.
شبستر، بول گونشلی آغ دووارلی،
سراسر، یایدا بارلی، قیشدا بارلی،
عزیزیم، سن گونئی‌دن مهربانسان،
اؤله‌یدیم من‌ده گؤی داغدان وقارلی.
آرازدا چوخ اوزه‌ن وار، چوخ جومان وار،
دویان بیلمز کی آجلیق دان، اومان وار.
عزیزیم، خنجرین تاخ، گؤزلرین آچ،
آییق گئت یولدا دوشمن وار، دومان وار.
بو سروه، بالتا ده‌گسه باغ گورولدار،
سول الدن صیحه قالخار، ساغ گورولدار.
توفنگیم واردی، اسلان بود، ایلان باش،
ایه‌ر جنگلده آتسام، داغ گورولدار.
سماور، قایناییر، خارخار میز اوسته،
کیچیک قیز، قولچاغین آلمیش دیز اوسته،
عزیزیم، من اؤزوم هر یئرده اولسام،
خیالیم پرواز ائیله‌ر، تبریز اوسته.
باخارسان، هر طرف باغدېر مراغه،
یاشیلیقلدان، اوزو آغدیر مراغه،
اوزاقدان بسله‌میش باللار، دوشابلار،
سهندین قلبینه، یاغدیر مراغه...
جیغاتی آخدی آخدی قان گتیردی،
گوموش بیر مژمه‌ده مرجان گتیردی،
کؤنول دونیانی آختارمیش قایییتمیش،
منه بیر آینالی قالخان گتیردی.
عزیزیم، چنلی بئلده داش بورون وار،
دور آتدان نسله گلمیش یوز قولون وار،
منیم کؤنلوم ده، بوش بیر چنلی بئلدیر،
کی اوندا، تکجه بیر آشیق جنون وار.
ایه‌ر سروین باشین یئل اگسه سینماز،
گلیندن بگ ـ دوغوردان بگگسه ـ سینماز.
عزیزیم، شیشه چوخ نازیکدیر، آمما،
اونا یوز یول، قیزیل گول دگسه سینماز.
باراندوز آبی دوندا، چوخ گؤزهلدیر،
اوزون بیر قوشمادیر، خوش بیر غزل‌دیر.
نه دورماق وار، نه دؤنمک وار، یولوندا،
ایگیتلیکدن، بو آیدین بیر مثلدیر.
ائل اوغلو شیمرانا، دوشموش سرابدان،
قالیبدیر طاخچادا بوش بیر گولابدان،
سورورلار کیم؟ ـ دئییرـ آللاها اهلم.
بوتون کند کئفلنیب، بیر کوپ شرابدان.
اوزون بیر کیشنمه، یول آچدی یئلده،
قیر آتی ناللاییرلار، چنلی بئلده،
کؤچوبلر، اودلو کروانلار، ولاکین،
قالیبلار توزلو تاریخلر بو ائلده.
بو بیر مثقال گره‌ک بیر خروار اولسون،
اوره‌ک قوربانلیغی قوی پروار اولسون،
آشیق سازلی، مارال بوینوزلو قالسین،
هونرلر، عشقلر، گوجلر وار اولسون...
آذربایجان ادبیاتی، تاریخی و اینجه صنعتی