آذربایجانین بؤیوک و تانینمامیش شاعیرلریندن بیری شیاط حمزه­ دیر. او، 610 هجری قمری ده آذربایجاندا آنادان اولوب، تحصیل اوچون مسلمان اؤلکه ­لری گزیب و بؤیوک عالیم­لر یانیندان درس آلیب و آنادولودا قالارکن چوخلو مریدلری اولموش آنجاق سلجوقلو سلطانلاریلا دا ایلگیسی اولموشدور. شیاط دئمک مدیحه اوخویان پیغمبر و اماملارا مدح اوخودوغو اوچون بو تخلوصو آلمیش و تصوف و طریقت اهلی اولموشدور.

شیاط حمزه چوخلو الهی نامه­لر، مدحیه ­لر و شاه اثری اولان یوسف و زلیخا اثرینی یازمیشدیر. عئینی حالدا غزللر دیوانی دا موجوددور. باشقا اثرلری ده بونلاردیر:

معراج نامه 700 بیت­لیک بیر مثنوی­دیر.

داستان سلطان محمود – 79 بیت دن عبارت قیسا بیر مثنوی­دیر.

وفات حضرت محمد – 483 بیت­دیر

احوال قیامت – یا محشرنامه 1000 بیت­لیک بیر مثنوی

نهایت یوسف و زلیخا دا 1530 بیتده و بو اثر تبریزده چاپ اولموشدور. یوسف و زلیخانی بئله باشلاییر:

تانری آدی آنوبان گیرم سؤزه

تا کی ائنه تانریدان رحمت بیزه.

اول ابدا بسم الله تانری آدی

زیرا کیم آنونلادور سؤزلرین دادی

داخی بیر آدی اونون رحمان دورور

باغیشلار قوللارینا غفران دورور.

اول رحیم دور رحمت ائده­ر قولونا

شول قولا کیم بو بویروغوندا بولونا.

750 ایل بوندان اؤنجه، آذربایجانین بؤیوک متصوف شاعیری 610 – 690 ایللری آراسیندا یاشاییب و یوسف و زلیخا مثنوی سیندن علاوه تورکجه غزللری دیوانی واردیر:

ای خواجه، سن بللی سین، ائشیت جهان ایچینده

نئجه دیری قالاسین، بو آز زمان ایچینده.

کیمی ایگید، کیمی پیر، اولو، خواجه، جهانگیر،

مغبون اولوب یانیرلار، آغیر زیان ایچینده.

او گول کیمی یاناقلار، او بال کیمی دوداقلار

او اللر، اول آیاقلار، ساریلو کفن ایچینده.

ای خواجه، سؤزو سنوندور، آچ گؤزونو حالون گؤر

درویش، قازان – یئ – یئدیر، یئر ائیله جان ایچینده.

شیاط حمزه آییت، گؤزون یاشین تاپ توت

صبر ائیله گول آچیلور، هر دم تیکان ایچینده.

 

***